Przejdź do treści

Program XVIII Festiwalu

Muzyki Oratoryjnej MUSICA SACROMONTANA

Litania in C „O Matce Boskiej” – Józef Zeidler

Trzy utwory w dawnym stylu – Krzysztof Penderecki
Orawa – Wojciech Kilar
Trzy utwory w dawnym stylu – Henryk Mikołaj Górecki
Sinfonia in C – Franz Anton Hoffmeister

AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy
Zespół Śpiewaków Miasta Katowice CAMERATA SILESIA 
Ewa Tracz – sopran               Anna Bernacka – mezzosopran       Remigiusz Nowak – bas-baryton
Łukasz Nowak – tenor          Marek Moś – dyrygent                      Anna Szostak – przygotowanie chóru

Ideą festiwalu są odkrycia muzyki odnalezionej w bibliotece klasztoru księży filipinów. Każdy rok to kolejna odsłona dzieł „polskiego Mozarta”, czyli Józefa Zeidlera. Także w tym roku publiczność przekona się, że coraz bardziej znany kompozytor z Gostynia zaskakuje stylem i muzycznym kunsztem. Koncert poświęcony jest śp. prof. Jarosławowi Brękowi, który był związany z Festiwalem i uczestniczył we wszystkich jego edycjach. W związku z tym o godz. 18:00 w Bazylice  Świętogórskiej zostanie odprawiona Msza Święta w intencji zmarłego artysty.

Mazurki – Fryderyk Chopin, Michał Kleofas Ogiński, Maksymilian Koperski, Władysław Żeleński, Karol Kurpiński, Tekla Bondarzewska, Karol Szymanowski, Teodor Leszetycki, Karol Załuski, Kazimierz Lubomirski, Maurycy Moszkowski, Aleksander Zarzycki, Bogusław Julian Schaeffer

Julia Kociuban – fortepian

W tym roku, recital fortepianowy dobrze znanej gostyńskiej publiczności Julii Kociuban, śladami polskich mazurków poprowadzi nas drogami wielkiej historii Polski, wspaniałych i wzniosłych patriotycznych uczuć. Spotkanie z najpiękniejszymi mazurami, oberkami i kujawiakami będzie nie tylko zaproszeniem do przypomnienia urody polskiej duszy w muzyce, ale także odsłoni muzyczną przeszłość Świętej Góry i klimat dawnych tutejszych oratoriów, organizowanych zwłaszcza w przełomowych dla Polski momentach.

Symfonia F-dur – Leopold Mozart
Transkrypcja orkiestrowa Kwartetu d-moll KV 421
– Wolfgang Amadeusz Mozart
6 Romansów op. 21, Polonez – 
Franz Xaver Mozart („Mozart Lwowski”)
Offertorium, Aria „Agnus Dei” z Missa in D  – Józef Zeidler („Gostyński Mozart”)

Orkiestra „Wirtuozi Lwowa”
rozszerzona o muzyków z: Mariupola, Dniepra, Charkowa, Kijowa, Chersonia, którzy uciekając przed wojną znaleźli schronienie we Lwowie

Marianna Łaba – sopran                   Serhij Burko – dyrygent

W unikalnym i wyjątkowym koncercie zaprezentujemy wybrane utwory czterech Mozartów. Usłyszymy dzieła najsłynniejszego Wolfganga, ale także jego ojca, Leopolda, skrzypka i kompozytora oraz syna Xavera, który ćwierć wieku spędził we Lwowie jako nauczyciel muzyki, kompozytor i dyrygent. Wraz z czwartym z nich, „Gostyńskim Mozartem”, Józefem Zeidlerem, jako wybitnym i nawiązującym stylem do nich kompozytorem, stworzą w czasie koncertu jedną muzyczną rodzinę. Wykonawcy ze Lwowa i objętej wojną Ukrainy nie tyko oddadzą hołd walczącym o wolność rodakom, ale również podtrzymają wiarę, że kultura u naszych sąsiadów przetrwa wojnę i powróci tam muzyczne życie.

Orgelsolomesse, Ave verum – Wolfgang Amadeusz Mozart
Elegischer Gesang  – Ludwig van Beethoven
Cztery pory roku  – Antonio Vivaldi

CAPELLA CRACOVIENSIS
Robert Bachara – skrzypce solo              Jan Tomasz Adamus – dyrygent / organy

W kolejnym koncercie wysłuchamy arcydzieł muzyki klasycznej w wykonaniu mistrzów z królewskiego miasta Krakowa. CAPELLA CRACOVIENSIS to chór kameralny i orkiestra, które wraz z solistami tworzą jeden z najciekawszych zespołów na współczesnej scenie muzyki dawnej. Artyści wykonują repertuar od renesansowej polifonii po wczesnoromantyczne opery na instrumentach z epoki i przy użyciu historycznych praktyk wykonawczych. Prawdziwą ucztą dla ducha będzie wysłuchanie muzyki religijnej Mozarta, kompozycji Beethovena do wiersza upamiętniającego niemieckiego teologa, filozofa i poety Johanna Georga Jacobiego, a także niemalże medytacji muzycznej Antonio Vivaldiego, którego Cztery pory roku przeniosą nas w świat przepięknych barw, żywiołów i emocji.



           Od najdawniejszych czasów wzgórze opodal miasta Gostynia było nazywane locus sacer (łac. miejsce święte) i locus Matri Dei (łac. miejsce Matki Boga). Już w roku 1468 istniała tu pierwsza cudami słynąca kaplica ku czci Matki Bożej. Cudownie uzdrowiony magnat wielkopolski Adam Florian Konarzewski stał się pierwszym fundatorem Świętej Góry. Dzięki niemu i wdowie po nim, Zofii z Opalińskich, w latach 1676-1698 wybudowano obecną świątynię – bazylikę p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP oraz św. Filipa Neri. Jest ona wzorowana na weneckiej bazylice Santa Maria della Salute, będącej również dziełem Baldassara Longheny. Imponującą kopułę, zakrystię oraz klasztor zaprojektował natomiast Pompeo Ferrari. Walory duchowe, historyczne i architektoniczne Świętej Góry zostały ukazane przez podniesienie świątyni do godności Bazyliki Mniejszej (1971) i uznanie całego zespołu klasztornego za Pomnik Historii Prezydenta RP (2008). Od 1668 roku kustoszami Sanktuarium Świętogórskiego są księża filipini, których charyzmatem jest ewangelizacja przez szeroko pojętą kulturę.

           Klasztor Księży Filipinów na Świętej Górze posiada bogatą tradycję muzyczną. Rozpoczynając swoją pracę duszpasterską w Polsce, księża filipini realizowali ideę oratoryjną św. Filipa Neri, który działał w Rzymie w XVI wieku. W swojej oryginalnej metodzie głoszenia Ewangelii wielką rolę przypisywał muzyce, przez którą łatwiej dotrzeć do głębi ludzkiego serca. W związku z tym gromadził w swoim oratorium także wybitnych muzyków i kompozytorów, takich jak Giovanni Animuccia, czy Giovanni Pierluigi da Palestrina oraz dał początek oratorium jako nowej formie muzycznej. Od XVII wieku istniała w Gostyniu kapela świętogórska, która uświetniała uroczystości religijne, a także koncertowała na dziedzińcu klasztornym. Była to kontynuacja filipińskiej tradycji muzycznej, która mogła przybrać w Gostyniu wielkie rozmiary dzięki wsparciu ze strony fundatorów – Konarzewskich, Mycielskich i Opalińskich. Ambicją Zgromadzenia było zatrudnianie najwybitniejszych muzyków i kompozytorów. Tworzyli oni nowe utwory dla potrzeb istniejącego sanktuarium, a także gromadzili dzieła muzyczne największych ówczesnych europejskich mistrzów. Naszą muzyczną schedą jest więc kilkusetletnia biblioteka kapeli. W związku z tym w archiwach znajdują się do dziś kopie utworów m. in. Haydna, Mozarta, Diterrsdorfa, Cherubiniego, Pokornego, Novotnego, Pichla, Stamitz’a, Lohr’a, Habla oraz oryginalne utwory polskich kompozytorów m. in. Jana Wańskiego, Franciszka Ścigalskiego, Maksymiliana Koperskiego oraz Józefa Zeidlera. Ostatnie badania muzykologiczne archiwaliów muzycznych w klasztorze na Świętej Górze potwierdzają ich niespotykane walory. Bardzo liczne siedemnasto- i osiemnastowieczne manuskrypty stanowią niezwykle cenne dziedzictwo narodowe. Znaczenie prawykonań w czasie naszego festiwalu jest tym cenniejsze, że zawartość świętogórskiego archiwum muzycznego jest dotąd niepublikowana.

           Wszyscy, którzy uczestniczą w koncertach Festiwalu Muzyki Oratoryjnej Musica Sacromontana podkreślają nie tylko wspaniałą akustykę bazyliki świętogórskiej, ale także wyjątkową duchową atmosferę. Ta świątynia jest nie tylko piękna i wspaniale przygotowana na każdy koncert, ale ma w sobie coś niewyrażalnego, pozazmysłowego. Przez te mury mówią wieki modlitw, nabożeństw, nawróceń i cudów oraz dawnych wykonań muzyki świętogórskich mistrzów. Wszystko to sprawia, że koncerty w bazylice mistycznie przenoszą nas w zupełnie inny czas. Na tym przecież polega doświadczenie sacrum: zatrzymuje się chronos – naturalny bieg rzeczy, a wypełnia się kairos – święty czas przeżywania wartości i wznoszenia serc ku nachylającemu się niebu. O taki wymiar każdego koncertu i każdego zarejestrowanego utworu troszczy się spoglądająca z cudownej ikony Świętogórska Róża Duchowna.

Ks. Jakub Przybylski COr
Dyrektor festiwalu